تەۋرات 29-قىسىم


«يوئېل»نىڭ تەپسىرى

(يوئېل پەيغەمبەرنىڭ كىتابى)



كىرىش سۆز


يېزىلغان ۋاقتى

يوئېل پەيغەمبەرنىڭ ياشىغان ۋاقتى ياكى ئۇنىڭ كىم ئىكەنلىكى توغرىسىدا ئېنىق مەلۇمات يوق. بىراق ئۇنىڭ قىسقىغىنا كىتابىدىكى بەزى يىپ ئۇچلىرى بىزگە شۇنى كۆرسىتىدۇكى، ئۇ بەلكىم ئىسرائىلنىڭ «جەنۇبىي پادىشاھلىقى»نىڭ پادىشاھى يوئاش تەختكە ئولتۇرغان يىللاردا (مىلادىيەدىن ئىلگىرىكى 835-796 يىللار) بۇ كىتابنى يازغان. يوئېل ئۆز كىتابىدا كاھىن-پەيغەمبەر زەكەرىيانىڭ ئۆلتۈرۈلۈش ۋەقەسى توغرىسىدا دارىتىپ توختىلىدۇ. يوئاش پادىشاھ زەكەرىيا پەيغەمبەرنىڭ ئۆزىگە قىلغان تەنبىھىگە چىدىماي ئۇنى ئىبادەتخانىدىكى «ئايۋان بىلەن قۇربانگاھ ئوتتۇرىسىدا» ئۆلتۈرگەن («2تار.» 21:24 ھەم «مات.» 35:23نى كۆرۈڭ). يوئېل پەيغەمبەر: كاھىنلار دەل مۇشۇ يەردە خۇدا ئالدىدا يىقىلىپ، خەلق ئۈچۈن «يىغا-زار كۆتۈرۈپ» رەھىم تىلىشى كېرەك، دەيدۇ. مۇشۇنداق دۇئا-تىلاۋەتنى كۈچلۈك تەكىتلىشىگە قارىغاندا، يوئېلنىڭ ئۆزى كاھىن (مۇقەددەس ئىبادەتخانىدا ئىشلەيدىغان، مەخسۇس «قۇربانلىق قىلغۇچى» خىزمەتكار) بولۇشى مۇمكىن ئىدى.


ئارقا كۆرۈنۈشى

چېكەتكە ئاپىتى پەلەستىن زېمىنىگە چۈشتى. بۇنداق بىر ئاپەتنى كۆرۈپ باقمىغان كىشىلەر بۇ ھاشارەتلەر چىقارغان ۋەھىمە ھەم ۋەيرانچىلىقنى تەسەۋۋۇر قىلالمايدۇ. بەزىدە ئۇلار شۇنچە زور توپ بولۇپ ئۇچىدۇكى، كۈندۈزدە قۇياش نۇرىنى، كېچىدە ئاي-يۇلتۇزلارنى توسۇپ جاھاننى قاراڭغۇلۇق قاپلايدۇ. ئۇلار مەلۇم بىر جايغا چۈشسە، بىرەر مىنۇتتىن كېيىن، ياپيېشىل، باراقسان ئېتىز-باغلارنى چۆل-باياۋانغا ئايلاندۇرىدۇ؛ ھەتتا دەرەخلەر قوۋزاقلىرىدىنمۇ يالىڭاچلىنىدۇ، ھەممە جاي قاقشال بولىدۇ. دېمىسىمۇ بىر دېھقان ئۈچۈن بۇ تولىمۇ زور بالايىئاپەت بولىدۇ.

مۇشۇ ئاپەتلەر بىرنەچچە يىل داۋاملاشقان بولۇشى مۇمكىن (25:2)، نەتىجىدە خەلقنىڭ بىر قىسمى جان بېقىش ئۈچۈن ئۆزلىرىنى قۇللۇققا ساتقان بولۇشىمۇ مۇمكىن (6:3). 1-باب، 4-ئايەتتىن كۆرەلەيمىزكى، ئاپەت پەقەت چوڭايغان ھاشارەتلەر بىلەنلا توختاپ قالمىغان؛ بەلكى چېكەتكىلەر ئۇچۇپ بارغانلىكى جايلاردا تۇخۇملارنى تۇغۇپ ماڭغانىدى. لىچىنكىلەر تۇخۇمدىن تۆرەلگەندە، ھەربىر ئۆسۈش باسقۇچىدا تۇرغان لىچىنكىلەر ئۇدۇل كەلگەن گۈل-گىياھلارنى ۋەيران قىلاتتى. بۇ ئاپەت ئېلىپ كەلگۈچى «چىشلىگۈچى قۇرت»لار، «چېكەتكە لىچىنكىلەر»، «ۋەيرانچى قۇرت»لار بولسا چېكەتكىلەرنىڭ بىر قانچە خىل نەسلى بولۇشىمۇ ياكى ھەممىسى ئۆز ئالدىغا ئايرىم-ئايرىم نەسىل بولۇشىمۇ مۇمكىن ئىدى.

يوئېل پەيغەمبەر ئېنىق كۆرىدۇكى، بۇ ئاپەتلەر «تاسادىپىيلىقتىن بولغان» ئەمەس؛ خۇدا مۇسا پەيغەمبەر ئارقىلىق ئىسرائىل بىلەن تۈزگەن ئەھدە بويىچە، ئىسرائىللار ئۆزىگە ئاسىيلىق قىلسا، ئۇ ئۇلارنىڭ ئۈستىگە ھەرخىل ئاپەتلەر ۋە ئاۋارىچىلىكلەرنى ئەۋەتىدۇ. يوئېل پەيغەمبەر ئۆز خەلقىنى ئاچارچىلىقتىن داد-زار كۆتۈرۈۋاتقان ھايۋانلاردىن ئىبرەت ئېلىشقا ئۈندەيدۇ. ئۇنىڭ سۆزىدىن: «ھېچ بولمىغاندا ھايۋانلار خۇداغا نىدا قىلىشنى بىلىدىكەن، سىلەرچۇ؟» دېگەن ھەجۋىي، كىنايىلىك مەنە چىقىدۇ.

ئۇ خەلقىنىڭ پەقەت ئىككى خىل گۇناھىنى ئالاھىدە تىلغا ئالىدۇ: ــ

(1) مەستلىك (5:1) ــ ئۇ ھاراقكەشلەرنى يىغا-زار قىلىشقا چاقىرىدۇ، چۈنكى ئۇلارغا ئىچكۈدەك شاراب يوق ئىدى.

(2) بىگۇناھ قان تۆكۈش (21:3).

شۇڭا خەلق قايسى گۇناھلارغا پاتقانلىقىنى ئۆزلىرى ئېنىق بىلگەن بولسا كېرەك. يوئېل كاھىنلار ئارقىلىق پۈتۈن خەلقنى بىر مەزگىل روزا تۇتۇشقا، دۇئا قىلىشغا چاقىرىدۇ. مۇشۇ روزا-دۇئادىن ھېچكىم سىرتتا قالماسلىقى كېرەك ئىدى ــ ھەتتا ئېمىتىلىدىغان بوۋاقلارنىمۇ ئۆيدە قالدۇرماسلىق، توي قىلىۋاتقان قىز-يىگىتلەر توي تەبرىكلەشلىرىنى تاشلاپ قويۇپ ئىبادەتخانىغا كېلىشى زۆرۈر ئىدى.

خۇدانىڭ ئاپەتتىن قۇتقۇزۇشى توغرۇلۇق ۋەدىسى 2-باب، 18-27-ئايەتتە بېرىلىدۇ. خۇدا چېكەتكىلەردىن تەركىب تاپقان ئۆزىنىڭ مۇشۇ «قوشۇنى»نىڭ يېرىمىنى ئوتتۇرا دېڭىزغا، يېرىمىنى شەرقتىكى «ئۆلۈك دېڭىز»غا پۈۋلەيدۇ، ئاندىن خەلقنىڭ زىرائەتلىرىنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ، ھەتتا چېكەتكىلەر يەۋەتكەن «ئىسراپ بولغان» يىللارنى ئەسلىگە كەلتۈرىدۇ. خەلق پەيغەمبەرنىڭ چاقىرىقى بويىچە خۇداغا نىدا قىلىپ ئۇنىڭ يېنىغا قايتتى، ئاندىن خۇدا ۋەدىسى بويىچە چېكەتكىلەرنى يوقىتىپ، خەلقىنى قۇتقۇزدى. ئەگەر خەلق شۇنداق توۋا قىلمىغان بولسا، خۇدا شۇنداق قىلمىغان بولاتتى، ئەلۋەتتە؛ شۇنداقلا ئۇلارنىڭ توۋا قىلىشى بىلەن بولغان نەتىجە يوئېل ئېيتقىنىدەك شۇنچە بەرىكەتلىك بولمىغان بولسا، ئۇنداقتا يوئېل ھەرگىز «پەيغەمبەر» دەپ ئېتىراپ قىلىنمىغان بولاتتى. «يوئېل پەيغەمبەر» دېگەن كىتابنىڭ قولىمىزدا ھازىرغىچە بولۇشى بۇنىڭغا ئىسپات بولىدۇ. 


يوئېلنىڭ سۆزلىرىنىڭ ھەقىقەت بولغانلىقىنى ئۆز دەۋرىدىكىلەرگە تەستىقلىتىش ئۈچۈن ھەم «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى»دە بولىدىغان جازالارغا مىسال بولۇش ئۈچۈن، خۇدا پەيغەمبىرىگە تۇر شەھىرى، زىدون رايونى ھەم فىلىستىيلەرگە ئەينى ۋاقىتتا بېرىدىغان جازالىرى توغرۇلۇق بىر بېشارەت بېرىدۇ. ئۇلار (تۇر، زىدون، فىلىستىيلەر) خۇدانىڭ خەلقىنى، ئىبادەتخانىسىنى بۇلاپ، ئولجىنى ئۆز بۇتلىرىغا بېغىشلىغان ھەم ئىسرائىلدىن ئېلىپ كېلىنگەن قۇللار بىلەن سودا قىلغان (3-باب، 4-8-ئايەت). بۇ قۇللار ئاچارچىلىقتىن ئۆزلىرىنى قۇللۇققا سېتىشقا مەجبۇر بولغان ئادەملەر بولۇشى مۇمكىن. يوئېل شۇ يەردىكى كىشىلەر توغرۇلۇق: «دەل شۇنداق بىر ئىش، يەنى ئۆزلىرىنى قۇللۇققا سېتىشقا مەجبۇر بولۇشى ئۇلارنىڭ بېشىغا چۈشىدۇ» دېگەندەك بېشارەت بېرىدۇ. تارىختا بۇ ئىشلارنىڭ قاچان ۋە قانداق يۈز بەرگەنلىكىنى بىلمەيمىز. بىراق ئىشلارنىڭ ھەقىقەتەن يۈز بەرگەنلىكىگە جەزم قىلالايمىز. چۈنكى ئەگەر بۇ ئىشلار يۈز بەرمىگەن بولسا، يوئېل ھەرگىز «پەيغەمبەر» دەپ ئېتىراپ قىلىنمىغان بولاتتى، ئۇنىڭ ئۇشبۇ يازمىسىمۇ تەۋرات يازمىلىرى قاتارىغا ھەرگىز كىرگۈزۈلمىگەن بولاتتى.

بىراق پەقەت ئىسرائىلغىلا ئەمەس، بەلكى ھەر دەۋردىكى ھەربىر ئەل ئۈچۈن «يوئېل پەيغەمبەر» دېگەن كىتابتا تېخىمۇ ئۇلۇغ، تېخىمۇ ۋەزىنلىك بىر سۆز-ئاگاھ بار. ھەزرىتى يوئېل ھەممىنى يالمايدىغان، جاھاننى قاراڭغۇلۇققا سالىدىغان، بۇ توپ-توپ دەھشەتلىك ھاشارەتلەرگە قاراپ، بۇ ئىشنىڭ ئۆزى كەلگۈسىدە خۇدانىڭ ئۇلۇغ ھەم دەھشەتلىك، ھەممىنى سورايدىغان قىيامەت كۈنى، يەنى «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى»دىن بېشارەت بېرىدىغانلىقىنى كۆرۈپ يەتتى. شۇ كۈنىدە چېكەتكىلەردىن تېخىمۇ كۈچلۈك، تېخىمۇ ۋەھىمىلىك بولغان، ۋەيران قىلغۇچى بىر قوشۇن ئۆز خەلقىنىڭ زېمىنىگە يەنە تاجاۋۇز قىلىدۇ. بېشارەت بويىچە بۇ قوشۇن جىن-شەيتانلار تەرىپىدىن كۈچلەندۈرۈلىدۇ. باشقا پەيغەمبەرلەرنىڭ كىتابلىرى بويىچە، بۇ «دەججال» (شەيتاننىڭ ۋەكىلى)نىڭ قوشۇنى بولىدۇ. ئايان بولىدۇكى، يوئېلنىڭ دەۋرىدىكىلەرنىڭ «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى» توغرۇلۇق ئازراق خەۋىرى بار. بىراق ئۇنىڭ قېرىنداشلىرىنىڭ كۆپىنچىسى «خۇدا ھەممە بۇتپەرەس كاپىر ئەجنەبىي ئەللەرنى قاتتىق ئۇرىدۇ ”خۇدانىڭ خەلقى بولغان بىزلەر“ كۆتۈرۈلىمىز» دېگەن ئىرقچى، بىمەنە مىللەتچى كۆز-قاراشتا بولغانىدى. ئۇلار: «بىز ھەزرىتى ئىبراھىمنىڭ (جىسمانىي) نەسلى بولغاندىن كېيىن، خۇدا بىزگە بەخت ئاتا قىلىشى زۆرۈر» دەپ ئويلىشى مۇمكىن. بىراق تەۋراتتىن ھەربىر ئوقۇرمەنگە ئايانكى، ھەزرىتى ئىبراھىمغا ۋەدە قىلىنغان بەرىكەتلەرگە مىراس بولۇش ئۈچۈن، ئۇنىڭ ئەۋلادلىرى ھەزرىتى ئىبراھىمنىڭ ئېتىقادلىق، ھەققانىي ئىزلىرىنى باسمىسا، بۇ ۋەدىلەر بىكار بولىدۇ.

شۇڭا يوئېل ئۇلارغا ئېيتىدۇ ــ «بۇ ۋەيرانچىلىق ئېلىپ كېلىدىغان بىر كۈن» ــ پەقەت بۇتپەرەس كاپىرلار ئۈستىگىلا ئەمەس، بەلكى ئىسرائىلنىڭ خۇدادىن يىراقلاشقىنىدىن ئۇلارنىڭ ئۈستىگىمۇ چۈشىدۇ. بىراق ئۆز كۈنىدە خۇدا يوئېلنىڭ خەلقىنى چېكەتكىلەرنىڭ ئاپىتىدىن قۇتقۇزغاندەك، شۇ كۈنىدىمۇ قۇتقۇزۇلۇش مۇمكىنچىلىكى بولىدۇ. گۇناھتىن يېنىپ «پەرۋەردىگارنىڭ نامىنى چاقىرىپ نىدا قىلغانلارنىڭ ھەممىسى قۇتقۇزۇلىدۇ» ــ يەنى تاجاۋۇزچى قوشۇندىن قۇتقۇزۇلىدۇ. ئاخىرغا بېرىپ، خۇدا بىلەن قارشىلىشىدىغان بۇ قوشۇن ۋەيران قىلىنىدۇ. ھەم تىنچ-ئامانلىق ھەم ئاۋاتلىق ئاۋۋال «ھەممە گۇناھلىرىدىن پاكلاندۇرۇلغان بىر ئىسرائىل»غا ئاتا قىلىنىدۇ، ئاندىن ئۇلار ئارقىلىق پۈتۈن دۇنياغا يەتكۈزۈلىدۇ ــ چۈنكى خۇدا «ئۆز روھىمنى بارلىق ئەت ئىگىلىرى ئۈستىگە قۇيىمەن» دېگەن مەقسىتىنى يوئېل ئارقىلىق بىزگە جاكارلىغان (28:2).

تەرجىمىمىزدە بىز تەۋراتشۇنسلارنىڭ تەتقىقلىرىدىن، بولۇپمۇ يەھۇدىي ئالىم «دوكتور ئارنولد فرۇختېنبائۇم» ھەم ئەنگلىيەلىك ئالىم داۋۇت پرىيورلارنىڭ ئەسەرلىرىدىن پايدىلاندۇق.


مەزمۇن: ــ

(1) 1-باب ــ چېكەتكە ئاپىتى پەرۋەردىگارنىڭ كۈنىگە بېشارەت بېرىدۇ

(2) 2-باب ــ چېكەتكىلەرنىڭ ۋەيرانچىلىقى

(3) 3-باب، 1-16 ــ پەرۋەردىگار ئەللەرنىڭ ئۈستىگە ھۆكۈم چىقىرىدۇ

(4) 3-باب، 17-21 ــ پەرۋەردىگار «يەھوشافات جىلغىسى»دا بارلىق ئەللەرنىڭ ئۈستىگە ھۆكۈمىنى چىقىرىدۇ




••••••••


قوشۇمچە سۆز


ئاخىرقى زاماندىكى ۋەقەلەرنىڭ تەرتىپى

پەيغەمبەر ئارقىلىق بولغان بېشارەتلەرنىڭ بايانلىرىغا قارىغاندا، يوئېل ئېيتقان «ئاخىرقى زامان»دىكى مۇھىم ۋەقەلەر تۆۋەندىكى تەرتىپ بويىچە بولۇشى مۇمكىن. ئوقۇرمەن كىتابنى قېتىرقىنىپ ئوقۇپ، ئۆزى بىر خۇلاسىگە كەلسۇن.


(1)  خۇدانىڭ روھى بارلىق ئەت ئىگىلىرىگە (دېمەك، ھەرقايسى مىللەت-خەلقلىرىگە، ھەرقانداق ئىنسانلارغا) قۇيۇلىدۇ. شۇنىڭ بىلەن خۇدانىڭ سۆزلىرى پەقەت بىر پەيغەمبەر ئارقىلىقلا ئەمەس، بەلكى كۆپ «يىگىت-قىزلار، قېرىلار، قۇل-دېدەكلەر» ئارقىلىق، ھەرخىل غايىبانە ئالامەت، چۈش، بېشارەتلىك سۆز قاتارلىقلار بىلەن ئايان قىلىنىدۇ. شۈبھىسىزكى، شۇنداق بولغاندا، بارلىق ئىنسان خۇدانىڭ خەۋىرىنى ئاڭلاش پۇرسىتىگە ئىگە بولىدۇ (28:2-29).


(2)  ئىسرائىل، يەنى يەھۇدىيلار پۈتكۈل دۇنياغا تارقىتىلىدۇ (1:3-2). يوئېل بۇ ئىشنىڭ قانداق، نېمىشقا ياكى قاچان يۈز بېرىدىغانلىقىنى دېمەيدۇ. بىراق ئىسرائىل ئۆزلىرىنىڭ «بارلىق ئەللەر ئارىسىغا تارقىتىلىش»ىدىن ئىبارەت بولغان كۈلپەتنى، مۇسا پەيغەمبەر ئارقىلىق بولغان ئەھدىنىڭ ئەڭ ئاخىرقى «تەربىيىلىك جازا»سى دەپ بىلدى.


(3)  ئىسرائىل يەنە ئۆز زېمىنىغا، يەنى قانائان (پەلەستىن)غا قايتىپ جەم بولىدۇ. يوئېل يەنە بۇنىڭ قانداق، نېمىشقا ياكى قاچان يۈز بېرىدىغانلىقىنى دېمەيدۇ.

خۇدانىڭ روھىنىڭ قۇيۇلۇشى (1-ۋەقە) دەل قايسى پەيتتە، 2-ۋەقەدىن ئاۋۋال ياكى 2-ۋەقەدىن كېيىن، ياكى 3-ۋەقەدىن ئاۋۋال ياكى 3-ۋەقەدىن كېيىن يۈز بېرىدىغانلىقىنى «يوئېل پەيغەمبەر» كىتابىنىڭ ئۆزىدىن ئېنىقلىغىلى بولمايدۇ (باشقا پەيغەمبەرنىڭ كىتابلىرىدا بۇ توغرۇلۇق سۆز بار).

(4)  ئاسماندا ھەرخىل كارامەت-بېشارەتلەر پەيدا بولىدۇ (30:2).


(5)  ئىسرائىلغا قارشى ھەم خۇدا بىلەن قارشىلىشىدىغان، ھەممە ئەلدىن تەركىب تاپقان بىر قوشۇن جەڭ قىلىشقا يىغىلىدۇ. ئۇلارنىڭ بارلىق بىسات-تەئەللۇقاتلىرى جەڭگە سېلىنىدۇ. ئۇلار «ساپان چىشلىرىنى قىلىچ قىلىپ، ئورغاقلىرىنى نەيزە قىلىپ سوقۇشىدۇ»؛ ھەتتا «ئاجىز ئادەملەر»مۇ ئۆزىنى «كۈچلۈك» دەپ ئېلان قىلىپ قاتنىشىشى زۆرۈر بولىدۇ (10:3).

قوشۇن تەبىئەتتىن تاشقىرى كۈچ-قۇدرەت بىلەن قوراللىنىدۇ ــ بىراق بۇ كۈچ خۇدادىن ئەمەس، بەلكى جىن-شەيتانلاردىن كېلىدۇ. ئۇلار زور ۋەيرانچىلىق قىلىدۇ. خۇدا «چېكەتكە قوشۇنى»نى «مېنىڭ قوشۇنۇم» دېگىنىدەك، بۇ قوشۇننىمۇ «مېنىڭ قوشۇنۇم» دەيدۇ. بۇنىڭ مەنىسى، خۇدا «چېكەتكە قوشۇنى»نى ئىشلەتكەنگە ئوخشاش، ئۇ بۇ (رەزىل) قوشۇننىمۇ ئىشلىتىپ ئۆز خەلقىنى توۋىغا كەلتۈرىدۇ (1:2-11).


(6)  دۈشمەن قوشۇنى يېرۇسالېمغا يېقىن بولغان جىلغىغا («يەھوشافات» دەپ ئاتالغان، يەنى «پەرۋەردىگار سوراق قىلىدۇ» دېگەن مەنىدە) يىغىلغاندىن كېيىن، خۇدانىڭ خەلقى ئۆزلىرىنى قۇتقۇزۇش ئۈچۈن ئۇنىڭغا نىدا كۆتۈرىدۇ (2-باب، 20-ئايەتتە ئېيتىلغاندەك) ھەم خۇدا ئۆزىنىڭ پەرىشتىلەردىن تەركىب تاپقان زور كۈچلۈك «ساماۋىي قوشۇنى»نى دۈشمەن بىلەن جەڭ قىلىشقا ئەۋەتىدۇ.


(7)  قۇياش، ئاي ھەم يۇلتۇزلار قاراڭغۇلىشىدۇ (10:2، 31، 15:3)


(8)  كۆپ ئادەملەرگە نىسبەتەن بۇ پەيت بەلكىم توۋا قىلىپ خۇدانىڭ يېنىغا قايتىشقا ئەڭ ئاخىرقى پۇرسەت بولىدۇ. شۇڭا بۇ جىلغا «قارار جىلغىسى» دەپمۇ ئاتىلىدۇ (14:3). خۇدا ۋەدە بېرىدۇكى، «پەرۋەردىگارنىڭ نامىنى چاقىرىپ نىدا قىلغانلارنىڭ ھەممىسى قۇتقۇزۇلىدۇ» (32:2)!


(9)  جىن-شەيتانلار قۇۋۋەتلىگەن دۈشمەن قوشۇنى بىتچىت قىلىنىدۇ (10:2، 15:3).


(10)  ئىسرائىل زېمىنى ئىنتايىن مول ئاۋاتلىققا قايتۇرۇلىدۇ. مىسىر ھەم ئېدوملارنىڭ ئىككى زېمىنى ئەكسىچە ۋەيران قىلىنىدۇ (تەۋراتتىكى «ئەزاكىيال پەيغەمبەر» 29-باب، 12-ئايەتتە مىسىرنى باسقان ۋەيرانچىلىق قىرىق يىللىق بولىدۇ، دەپ ئېيتىلىدۇ). ئېدومدا بولغان ۋەيرانلىق دائىم بولىدۇ. يېرۇسالېمدىن شەرققە ھەم غەربكە ئاقىدىغان يېڭى بىر دەريا پەيدا بولىدۇ (تەۋراتتىكى «زەكەرىيا پەيغەمبەر» 14-باب، 8-ئايەت، «ئەزاكىيال پەيغەمبەر» 47-باب، 1-12-ئايەتنىمۇ كۆرۈڭ).


(11)  خۇدا يېرۇسالېم ھەم زىئون تېغىنى ئالاھىدە ماكان تۇتىدۇ (21:3).

يوئېل پەيغەمبەر ئۆز خەلقىگە: «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى يېقىن» دەپ ئېيتقان. كىتاب يېزىلغان ۋاقىتتا، يەنى بۇنىڭدىن 2700 يىل ئىلگىرى «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى» «يېقىن» بولغان بولسا، بۈگۈنكى كۈندە تېخىمۇ يېقىن بولمامدۇ؟ رەب مەسىھ ئەيسا مىلادىيە 33-يىلىدا ئۆلدى. رىملىقلار، يەھۇدىيلار ھەم شەيتاننىڭ ئۆزى بۇ ئىشنى ئۇنىڭ تۈگەشكەنلىكى، بەربات بولغانلىقى دەپ ئويلىدى. بىراق خۇدا ئەيسانى دەرۋەقە ئۆزى ئەۋەتكەن «قۇتقۇزغۇچى-مەسىھ»ى ھەم ئوغلى ئىكەنلىكى، ئۇنىڭ ئۆلۈمى گۇناھلارنى يۇيىدىغان بىردىنبىر قۇربانلىق ئىكەنلىكىنى دۇنياغا ئىسپاتلاش ئۈچۈن، ئۇنى ئۆلۈمدىن تىرىلدۇرۇپ، ئەرشكە كۆتۈرۈپ ئۆزىنىڭ ئوڭ يېنىغا ئولتۇرغۇزدى. مەسىھ ئەيسا قايتا تىرىلىپ 50 كۈن كېيىن ئاشۇ يەردىن (ئاسماندىن) خۇدانىڭ مۇقەددەس روھىنى ئۆزىگە ئېتىقاد قىلغانلارنىڭ ھەممىسى ئۈستىگە قۇيۇپ بەردى ھەم ئۇلار ئارقىلىق كۆپ مۆجىزىلەرنى كۆرسەتتى. ئوقۇرمەن بۇ ئىشلارنى ئۆزى ئىنجىل، «روسۇللارنىڭ پائالىيەتلىرى» دېگەن قىسىمدىن ئوقۇيالايدۇ. شۇ قىسىمدىن (2-بابتىن) يەنە بايقىيالايمىزكى، مۇقەددەس روھ قۇيۇلۇپ، بىر يۈز يىگىرمە ئېتىقادچى بېشارەتلىك سۆز قىلغىنىدا، روسۇل پېترۇس ئورنىدىن تۇرۇپ، خەلققە: بۇ ئىشلار يوئېل پەيغەمبەر بېشارەت بەرگەن ئىشلارنىڭ باشلىنىشى، دەپ جاكارلىدى. شۇڭا بۇ مۆجىزىلەر دەرۋەقە خۇدانىڭ مەسىھ ئەيسانى «رەب ھەم قۇتقۇزغۇچى-مەسىھ» قىلىپ تىكلىگەنلىكىنى ئىسپاتلايدۇ، دەيدۇ.

ئەمدى «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى»گە يېتىپ بارىدىغان «ئاخىرقى كۈنلەر» شۇنداق باشلانغان بولدى. قەدىرلىك ئوقۇرمەن، سىز خۇدا ھەم مۇقەددەس پەرىشتىلىرى ئالدىدا تۇرۇپ ئۆزىڭىزنىڭ ھېسابىنى بېرىشكە تەييارمۇسىز؟ مۇقەددەس كىتابتا ئادەملەرنى قۇتقۇزىدىغان ئالاھىدە بىر نام بىزگە بېرىلىدۇ. قۇتقۇزۇلۇش ئۈچۈن بىز بۇ نامنى چاقىرىشىمىز كېرەك. بۇ نام ئەيسا مەسىھنىڭ نامىدىن ئىبارەتتۇر. ئىنجىل «روس.» 2:17-21، 36-ئايەتنى كۆرۈڭ. ئوقۇرمەنلەر ئىنجىلدىكى «ئەيسا» («يەشئۇا») دېگەن ئىسىمنىڭ «پەرۋەردىگار قۇتقۇزغۇچى» دېگەن مەنىدە ئىكەنلىكىنى بىلىدۇ («مات.» 21:1). ئۇ ھازىر خۇدانىڭ ئوڭ يېنىدا سىزنىڭ نىجات-قۇتقۇزۇشقا بولغان دۇئا-تىلاۋىتىڭىزنى ئاڭلاشنى كۈتىدۇ. «پەرۋەردىگارنى ئۆزىنى تاپقۇزماقچى بولغان پەيتتە ئىزدەڭلار؛ ئۇ يېقىن تۇرغان ۋاقتىدا ئۇنىڭغا نىدا قىلىڭلار!» («يەش.» 6:55)

«پەرۋەردىگارنىڭ نامىنى چاقىرىپ نىدا قىلغانلارنىڭ ھەممىسى قۇتقۇزۇلىدۇ» («يوئېل» 32:2).