ئىنجىل 22-قىسىم
«پېترۇس (2)»نىڭ تەپسىرى
(«پېترۇس 2-مەكتۇپ»)
(روسۇل پېترۇس يازغان ئىككىنچى مەكتۇپ)
كىرىش سۆز
روسۇل پېترۇس بۇ خەتنىمۇ بىرىنچى خېتىنى يازغان شۇ بىر تۈركۈم قېرىنداشلارغا («پونتۇس، گالاتىيا، كاپادوكىيا، ئاسىيا ۋە بىتىنىيە ئۆلكىلىرىدە تارقاق ياشاۋاتقان مۇساپىر بەندىلەر»گە) يازغان («1پېت.» 1:1 بىلەن «2پېت.» 1:3نى كۆرۈڭ. ئەمما ئۇ ھازىر ياشىنىپ قالغان بولۇپ، دۇنياغا پاتماي قالغان ساراڭ رىم ئىمپېراتورى قەيسەر نېرو تەرىپىدىن سولانغانىدى، ئۇنىڭ خۇدانىڭ يولىدا قۇربان بولۇش ۋاقتى يېقىنلاپ قالغانىدى. لېكىن ئۇ يەنىلا رەبنىڭ ئۇنىڭغا: «مېنىڭ قويلىرىمنى باققىن» دەپ تاپشۇرغان مۇھىم ۋەزىپىسىنى ئادا قىلماقتا ئىدى. ئۇنىڭ خەتنى يازغان ۋاقتى مىلادىيە 68-يىلىدىن سەل بۇرۇن ئىدى (بۇ تەپسىلاتلار جامائەتتىكى بەزى كونا تارىخلاردىن بىزگە مەلۇم).
روشەنكى، ۋاقتىنىڭ ئانچە ئۇزۇن قالمىغانلىقىنى بىلگەن روسۇل ئۇلارغا ئاخىرقى ئىلھامبەخش ۋە رىغبەت يەتكۈزىدىغان بىر خەتنى يېزىپ قالدۇرۇش پۇرسىتىنى قولدىن بەرمەي، مۇشۇ خەتنى يازغان. گەرچە پېترۇس خەتتە «مېنىڭ بالىلىرىم» دېمىگەن بولسىمۇ، ئۇنىڭ سۆزلىرىنى بىر ئاتىنىڭ ئۆز بالىلىرىغا قالدۇرغان ۋەسىيىتى دېيىشكە بولىدۇ. بالىلار ئاتىسى تاپشۇرغان بۇنداق ۋەسىيەتنى، يەنى ئاتىسىنىڭ ئاخىرقى سۆزلىرىنى چوقۇم كۆڭۈل قويۇپ ئاڭلايدۇ! ئۇنىڭ ۋەسىيەتتىكى ھەربىر سۆزى قىممەتلىكتۇر!
ئەمما پېترۇس بۇ سۆزلەرنى «پونتۇس، گالاتىيا، كاپادوكىيا، ئاسىيا ۋە بىتىنىيە ئۆلكىلىرىدە تارقاق ياشاۋاتقان مۇساپىرلار»غىلا ئەمەس، بەلكى «بىزنىڭ خۇدايىمىز ۋە قۇتقۇزغۇچىمىز بولغان ئەيسا مەسىھنىڭ ھەققانىيلىقى ئارقىلىق بىز بىلەن ئوخشاش قىممەتلىك بىر ئېتىقادقا مۇيەسسەر قىلىنغانلار»غىمۇ يازغان (1:1). ئېتىقاد قىلغان بولساق، بۇ سۆز بىزنىمۇ ئۆز ئىچىگە ئالمامدۇ، قەدىرلىك ئوقۇرمەن؟!
ئومۇمەن قىلىپ ئېيتقاندا، خەتتىكى ھەممىدىن مۇھىم تاپشۇرۇق بولسا «روھىي ئۆسۈش»تۇر ــ ئۇ دائىم «ئېتىقادىڭلارغا... قوشۇڭلار... قوشۇڭلار... قوشۇڭلار... » دەيدۇ. خۇدا بىلەن مېڭىۋاتقان كىشى دائىم ئۆزىگە قانداقتۇر بىر پەزىلەت ياكى بىلىم قوشىدۇ. ئۇ كۈنلەرنىڭ ئۆز يېنىدىن ئۆتۈپ كېتىۋاتقىنىغا قاراپ تۇرىدىغان بىكار ئولتۇرغۇچى بولمايدۇ. پېترۇس خۇدانىڭ ۋەدىلىرىنى چىڭ تۇتۇپ توختاۋسىز تېخىمۇ كۆپرەك روھىي ئىلتىپاتلارنى ياكى روھىي تەئەللۇقاتلارنى ئىگىلەشكە، روھىي دۇنياسىنى كېڭەيتىشكە ئىنتىلمەكتە. شۇنىڭ بىلەن پەقەت ئۆزىگىلا ئەمەس، باشقىلارغىمۇ يەتكەن مەنپەئەت كۆپەيمەكتە (2:1-11).
ئۇ كېيىن ساختا تەلىم بەرگۈچىلەر ۋە ساختا تەلىماتلار توغرۇلۇق ئاگاھلاندۇرۇش بېرىدۇ. لېكىن بىز ئۇ بىزگە ئالدىدا جېكىلىگەندەك چوڭقۇر ئېتىقاد ۋە روھىي ھاياتنى كۆپرەك ئىگىلەشكە ئىنتىلمىسەك، ئۇنىڭ قىممەتلىك ئاگاھلاندۇرۇشلىرى بەرىبىر بىزگە ھېچ پايدا يەتكۈزمەيدۇ ھەمدە بىزدە شۇ ئاگاھلارنى تەتبىقلىغۇدەك كۈچ ياكى ھەق-ناھەقنى پەرق ئېتەلەيدىغان ئاڭ بولمايدۇ. بىر ئېتىقادچى ئۈچۈن ئېيتقاندا، ئېزىپ كېتىشتىن ساقلىنىشتىكى بىرىنچى ۋە ئەڭ مۇھىم ئامىل دەل ئۆزىنىڭ داۋاملىق خۇدا بىلەن يېقىن مېڭىشىدىن ئىبارەتتۇر.
پېترۇسنىڭ رىغبەتلىرى ۋە جېكىلەشلىرى ئادەمنى ھەيران قالدۇرىدۇ. چۈنكى ئۇ خېتىنى ياقۇپ، يۇھاننا ۋە ئۆزىدىن ئىبارەت ئۈچ روسۇلنىڭ مەسىھ بىلەن تاغدا ئايرىم بولغان ۋاقتىدا، ئۆز كۆزلىرى بىلەن كۆرگەن مەسىھنىڭ تاغدىكى «قىياپەت ئۆزگىرىشى» ياكى «شان-شەرەپتە كۆرۈنۈشى»گە بولغان گۇۋاھلىقى بىلەن باشلايدۇ («ماتتا» 17-باب). پېترۇسنىڭ مۇشۇ خېتىدە بۇ ئىش توغرۇلۇق گۇۋاھلىق بېرىشنى تاللىغانلىقىنىڭ سەۋەبى ئۈستىدە «قوشۇمچە سۆز»ىمىزدە توختىلىمىز.
ئۇ خېتىدە شۇ گۇۋاھلىقنى بەرگەندىن كېيىن، خۇدانىڭ مۆمىن بەندىلىرىگە پەيغەمبەرلەرنىڭ گۇۋاھلىقلىرى ۋە بېشارەتلىرىنى چىڭ تۇتۇشنى دەۋەت قىلىدۇ: ئۇ بۇلار مېنىڭ ئۆز گۇۋاھلىقىمدىن تېخىمۇ ئىشەنچلىك، دەيدۇ ــ چۈنكى (1) مېنىڭ گۇۋاھلىقىم بىرلا ئادەمنىڭكى، لېكىن پەيغەمبەرلەرنىڭ گۇۋاھلىقلىرى نۇرغۇندۇر؛ (2) پەيغەمبەرلەر بەرگەن بېشارەتلەر تارىختا ئەمەلگە ئاشۇرۇلغاچقا، ھەردائىم خۇدانىڭ سۆزى ئىكەنلىكى ئىسپاتلىنىپ كەلمەكتە.
ئۇ جامائەتنى ئەنە شۇنداق رەددىيە بەرگۈسىز ھەقىقەتلەر بىلەن قوراللاندۇرغاندىن كېيىن، ئۇ ئۆزى يەنە جامائەتنى كەلكۈندەك بېسىپ كېلىدىغان ساختا تەلىماتلار توغرۇلۇق بېشارەت بېرىدۇ. بىرىنچى خەتتە ئۇ ئۇلار ئۇچرىغان زىيانكەشلىكلەر توغرۇلۇق تەسەللى ۋە رىغبەت يەتكۈزگەنىدى. زىيانكەشلىك جەھەتتە ھېچقانداق ئۆزگىرىش بولمىدى. لېكىن ھازىر تېخىمۇ خەتەرلىك بىر تەھدىت بېسىپ كېلىدۇ ــ چۈنكى ئۇ تەھدىت (يەنى ساختا تەلىم بەرگۈچىلەر) سىرتتىن ئەمەس، بەلكى جامائەت ئىچىدىن پەيدا بولىدۇ.
بىز «قوشۇمچە سۆز»ىمىزدە مۇشۇ بېشارەتنىڭ دەرۋەقە ئۇنىڭ دەۋرىدە ئەمەلىيەتتە كۆرۈلگەنلىكى ۋە ھازىر بىزنىڭ دەۋرىمىزدىمۇ ئەمەلىيەتتە كۆرۈلۈۋاتقانلىقى توغرۇلۇقمۇ ئازراق سۆزلەيمىز.
ساختا تەلىماتلار ئىچىدە بىر خىلى دائىم خۇدا ياراتقان مۆجىزىلەرگە باغلانغان ھەقىقەتكە گۇمان كەلتۈرۈپ، مازاق قىلىشتىن ئىبارەت بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن ئاخىرقى زامانلاردا كۆپ كىشىلەر مۇقەددەس كىتابتا خاتىرىلەنگەن مۆجىزىلەردىن گۇمان قىلىپ زاڭلىق قىلىدۇ؛ ئۇلار بولۇپمۇ: «سىلەرنىڭ رەببىڭلار بۇ دۇنيانى سوراققا تارتىشقا قايتىپ كېلىمەن، دەپ ۋەدە قىلغان. قېنى، ئۇنىڭ قايتىپ كېلىشى؟! سىلەر شۇنچە ئۇزۇن ۋاقىت ئازاب-ئوقۇبەت ئىچىدە كۈتۈپ كەلدىڭلار!» دەيدۇ.
پېترۇس بىزگە رەبنىڭ قايتىپ كېلىشىنىڭ شۇنچە ئۇزۇنغا «كېچىكتۈرۈلۈش»نىڭ سەۋەبىنى تەمىنلەيدۇ: ــ
«رەب ئۆز ۋەدىسىنى ئورۇنداشنى (بەزىلەرنىڭ «كېچىكتۈردى» دەپ ئويلىغىنىدەك) كېچىكتۈرگىنى يوق، بەلكى ھېچكىمنىڭ ھالاك بولۇشىنى خالىماي، ھەممە ئىنساننىڭ توۋا قىلىشىغا كىرىشىنى ئارزۇلاپ، سىلەرگە كەڭچىلىك قىلىپ ۋاقىتنى سوزماقتا» (9:3).
ئۇ خۇلاسىلەپ شۇ ھەقىقەتنى كۆرسىتىدۇكى، رەببىمىز دەرۋەقە تېز ئارىدا قايتىپ كېلىدۇ، شۇڭا ھەردائىم ئۇنىڭ كېلىشىگە ئۆزىمىزنى پاك تۇتۇپ تەييار تۇرۇشىمىز لازىم، دەپ ئۈندەيدۇ.
مەزمۇن: ــ
1. سالام (1-باب 1-، 2-ئايەتلەر)
2. ئېتىقادىڭلارغا قوشۇپ بېرىڭلار» (1-باب، 3-21-ئايەتلەر)
3. ساختا تەلىم بەرگۈچىلەردىن ھەزەر ئەيلەڭلەر! (2-باب)
4. رەبنىڭ قايتىپ كېلىشى توغرۇلۇق (3-باب)
••••••••
قوشۇمچە سۆز
پېترۇس نېمىشقا مەسىھنىڭ «تاغدىكى زور ئۆزگىرىشى» ياكى «جۇلالىقتا كۆرۈنۈشى»نى شۇنچە تەكىتلەيدۇ؟ (16:1-18)
نېمە ئۈچۈن ئوقۇرمەنلىرىنى رىغبەتلەندۈرۈش ئۈچۈن روسۇل پېترۇس رەببىمىزنىڭ ئۆلۈمدىن تىرىلىشى ياكى ھەتتا ئاسمانغا كۆتۈرۈلۈشىگە ئەمەس (ئۇ ھەم ئىككى ۋەقەگە گۇۋاھچى بولغانىدى)، بەلكى ئۇنىڭ «تاغدىكى زور ئۆزگىرىشى» ياكى «شان-شەرەپتە كۆرۈنۈشى»كە گۇۋاھلىق بېرىشنى تاللايدۇ؟ بۇ سوئالغا مۇناسىۋەتلىك بولغان شۇنى بايقايمىزكى، ئۆلۈمدىن تىرىلگەن رەب ئەيسا كۆرۈنگەن ۋاقتىدا بىر قېتىم پېترۇس بىلەن ئايرىم سۆزلەشتى. مەسىھ پېترۇسقا ئايرىم كۆرۈنگەن چاغدا سۆزلەشكەن مەزمۇنلار بەلكىم پېترۇسنىڭ خۇسۇسىي ئىشى سۈپىتىدە باشقىلارغا ئېيتىلمىغان بولسا كېرەك. شۇڭا ئۇ بۇ ئايرىم دېيىشكەن سۆزلەر توغرۇلۇق ئېيتمايدۇ. لېكىن ئېسىمىزدە باركى، «زور ئۆزگىرىش» يۈز بەرگەندە، مەسىھ تاغدا ئۆزىنىڭ بۇ ئۇلۇغ كۆرۈنۈشىنى كۆرگەن پېترۇس، ياقۇپ ۋە يۇھاننالارغا: «ئىنسانئوغلى ئۆلۈمدىن تىرىلدۈرۈلمىگۈچە، بۇ ئالامەت كۆرۈنۈشنى ھېچكىمگە تىنماڭلار» دەپ تاپىلىدى. ئۇ ئۆلۈمدىن تىرىلگەندىن كېيىن، ئەمدى ئۇلارنىڭ مەسئۇلىيىتى بۇ ئۇلۇغ ۋەھىينى جامائەتكە يەتكۈزۈش ئىدى.
پېترۇسنىڭ بۇ خېتىنى تاپشۇرۇۋالغۇچىلار بەلكىم باشقا كۆپ ئادەملەرنىڭ مەسىھنىڭ تىرىلىشى توغرۇلۇق گۇۋاھچىلىقىنى ئاڭلىغان بولۇشى مۇمكىن. دەرۋەقە، روسۇل پاۋلۇس بىزگە، ئۇ تىرىلگەندىن كېيىن بىر قېتىم 500دىن كۆپ ئادەم ئۇنى كۆردى، دەيدۇ («1كور.» 6:15). لېكىن ئۇنىڭ «جۇلالىقتا كۆرۈنۈش»ىنى كۆرگەنلەر پەقەت ئۈچ ئادەم ئىدى. شۈبھىسىزكى، شۇ چاغدا ئۇلار ھەتتا مەسىھنىڭ ئۆلۈمدىن تىرىلىشىدىكى كۆرۈنۈشلەردە كۆرۈنمەيدىغان ئۇنىڭ مەلۇم بىرەر شەرىپىنى كۆرگەنىدى. دەرۋەقە، رەببىمىز ئۆلۈمدىن تىرىلىپ كۆرۈنگەنلىرىدە، پات-پات سالاھىيىتىنى ئۆزىنى كۆرگەنلەردىن ئۆزىنى ئىمان-ئىشەنچ ئارقىلىق تونۇغۇچە يوشۇراتتى ۋە شۇنداق قىلىشتىن بىرخىل زوق ئالغان بولۇشى مۇمكىن. «ئى ئىسرائىلنىڭ خۇداسى، نىجاتكار، دەرھەقىقەت ئۆزىنى يوشۇرۇۋالغۇچى بىر خۇدادۇرسەن!» («يەش.» 15:45). «مات.» 16:28-17، «مار.» 12:16، «لۇقا» 23:24-36، «يۇھ.» 11:20-18، 1:21-14نى كۆرۈڭ.
ئۇنداقتا، ئۇلارنىڭ كۆرگىنى نېمە ئىدى؟
«مات.» 28:16-2:17: ــ
«مەن سىلەرگە شۇنى بەرھەق ئېيتىپ قويايكى، بۇ يەردە تۇرغانلارنىڭ ئارىسىدىن ئۆلۈمنىڭ تەمىنى تېتىشتىن بۇرۇن جەزمەن ئىنسانئوغلىنىڭ ئۆز پادىشاھلىقى بىلەن كەلگەنلىكىنى كۆرىدىغانلار باردۇر. ۋە ئالتە كۈندىن كېيىن، ئەيسا پېترۇس، ياقۇپ ۋە ياقۇپنىڭ ئىنىسى يۇھاننانى ئايرىپ ئېلىپ، ئېگىز بىر تاغقا چىقتى. ئۇ يەردە ئۇنىڭ سىياقى ئۇلارنىڭ كۆز ئالدىدىلا ئۆزگىرىپ، يۈزى قۇياشتەك پارلىدى، كىيىملىرى نۇردەك ئاپئاق بولۇپ چاقنىدى...».
رەببىمىز ئاۋۋال ئۇلارغا: «بۇ يەردە تۇرغانلارنىڭ ئارىسىدىن ئۆلۈمنىڭ تەمىنى تېتىشتىن بۇرۇن جەزمەن ئىنسانئوغلىنىڭ ئۆز پادىشاھلىقى بىلەن كەلگەنلىكىنى كۆرىدىغانلار باردۇر» ــ دەپ كۆرسەتكەنىدى. شۈبھىسىزكى، ئۇلارنىڭ كۆرگىنى دەل شۇ ئىش ئىدى. ئەللىك بەش يىلدىن كېيىن، روسۇل يۇھاننا پاتموس ئارىلىدا تۇرغاندا، رەب ئەيسا ئۇنىڭغا ئەرشتىن كۆرۈنگەندە، يۇھاننا تاغدا مەسىھنىڭ «جۇلالىقتا كۆرۈنۈش»ىنى كۆرگەن شۇ چاغدىكى شان-شەرەپكە ئوخشاش شان-شەرەپنى قايتىدىن كۆرگەن. نەتىجە قانداق بولدى؟ «ئۇنى كۆرگىنىمدە، ئايىغىغا ئۆلۈكتەك يىقىلدىم» («ۋەھ.» 17:1).
رەببىمىز ئارىمىزدا بىزدەك ئىنسان بولۇش ئۈچۈن «ئۆزىدىن ھەممىنى قۇرۇقدىدى» دەپ ئېتىراپ قىلىمىز («فىل.» 7:2). ئەمدى ئۇ ئۆزىدىن قۇرۇقدىغان «ھەممە»نىڭ ــ پارلاق شان-شەرەپ، چەكسىز دانالىق، بىھېساب كۈچ-قۇدرەتنى ئۆز ئىچىگە ئالىدىغانلىقىنى پەقەت خۇدانىڭ بىزگە تاپشۇرغان سۆز-كالامى ئارقىلىق ئىمان-ئىشەنچ بىلەن ئازراق كۆرۈلەيدىغان، چۈشىنەلەيدىغان بولدۇق. ئەمما مەسىھدە ئاشۇ «زور ئۆزگىرىپ جۇلالىقتا كۆرۈنۈش» بولغاندا، پېترۇس، ياقۇپ ۋە يۇھاننالار بىۋاسىتە ئەيسانىڭ ئەينى، تولۇق سالاھىيىتىدىن، ئىچكى شان-شەرىپىنىڭ بىر شولىسىنى غىل-پال كۆرگەن بولدى. رەسىم نېگاتىپى نۇرغا ئاشكارىلانغاندەك، مۇشۇ كۆرۈنۈش پېترۇسنىڭ قەلبى ۋە روھىغا ئىنتايىن چوڭقۇر ئىز قالدۇرۇپ ئورناشقانىدى. قاراڭغۇ ۋاقىتلاردا بۇ كۆرۈنۈش دائىم ئۇنىڭ ئالدىدا تۇرۇپ ئۇنى ئىلھاملاندۇرۇپ كەلگەنىدى. ھازىر بولسا ئۆلۈمگە مەھكۇم قىلىنىش ۋاقتى يېقىنلاشقاندا، ئۇنىڭ كۆز ئالدىدا تۇرغىنى مەسىھنىڭ دەل بۇ ھەقىقىي شان-شەرىپىدىن ئىبارەت ئۇلۇغ رېئاللىقتۇر. بۇنىڭغا قارىغاندا ئۆزىنىڭ ئالدىدا تارتىدىغان ئازاب-ئوقۇبەت ۋە ئۆلۈمى چاغلىق ئىش كۆرۈنەتتى (پېترۇسنىڭ بېشى پەسكە قىلىنىپ كرېستلەنگەن) ۋە خۇدانىڭ بارلىق مۇقەددەس بەندىلىرى كەلگۈسىدە ئۆلىدىغان بىر تەننىڭ چەكلىك كۈچىدىن ھالقىپ، بۇ شان-شەرەپنى ۋە ئۇنىڭدىن تېخىمۇ ئۇلۇغىنى كۆرىدۇ، ئامىن!
ساختا تەلىم بەرگۈچىلەر
روسۇل پېترۇسنىڭ بۇ ساختا تەلىم بەرگۈچىلەر توغرىسىدىكى سۆزلىرىگە قاراپ، ئۇلارنىڭ «سوقۇنۇپ كىرگەن»لىكىنى بايقايمىز (2:2). ئۇ ئۇلارنى تەۋرات قانۇنى دەۋرىدە نۇرغۇن كىشىلەرنى ئازدۇرغان ساختا پەيغەمبەرلەرگە ئوخشىتىدۇ. ئۇلار ئاۋۋال نىيەت-نىشانلىرىنى ئاشكارىلىمايدۇ ــ مەقسەتلىرى ئەمەلىيەتتە باشقىلارنىڭ مال-مۈلۈكلىرىنى قولغا كەلتۈرۈش (3:2). ئۇلارنىڭ كۆڭۈللىرى تۈرلۈك گۇناھلارغا تولغان بولىدۇ (14:2). ئۇلارنىڭ قارالىغان نىشانى بولسا تۇتامى يوق كىشىلەردۇر ــ يەنى پۇلى بار كىشىلەر ياكى قىز-ئاياللار (پېترۇس ئېيتقان بۇ ساختا تەلىم بەرگۈچىلەر ئەر كىشىلەردۇر. تەلىم بەرگۈچىلەر ئەسلىدە ئايال كىشىلەردىن بولماسلىقى كېرەك («1تىم.» 11:2-15)). پېترۇس مۇشۇ كىشىلەرنى «بالائامنىڭ يولىدا ماڭغانلار» دەپ تەسۋىرلەيدۇ (بالائامنىڭ تارىخى «چۆل.» 22-24-بابتا تېپىلىدۇ).
ئىككىنچى ۋە ئۈچىنچى ئەسىرلەردە مۇشۇنداق ساختا تەلىم بەرگۈچىلەرنىڭ كۆپىيىپ كەتكىنى تارىخنىڭ ئېنىق پاكىتىدۇر. كېيىنكى قاراڭغۇلۇققا چۆمگەن دەۋرلەر تېخىمۇ شۇنداق. بىراق ھازىرقى زامانلار ئۈستىدە توختالغۇمىز كېلىدۇ. تېلېۋىزىيىنىڭ ئاتالمىش «خۇدا قاناللىرى»دىكى تەلىم بەرگۈچىلەرنىڭ كۆپىنچىسى دەل شۇنداق ساختا تەلىم بەرگۈچىلەردىندۇر. بىز باشقا يەرلەردە ئۇلارنىڭ «خىزمىتى» ئۈستىدە ئېيتقىنىمىزدەك، ئۇلار «تەلىمچى» ئەمەس، «تىلەمچى»لەردۇر. ئۇلار دائىم ئۆزلىرىنىڭ «مۆجىزىلىك قۇدرىتى»دىن ماختىنىدۇ. ھەتتا ئۇلاردا «مۆجىزىلىك قۇدرەت» بارمۇ، دەيلى، ئۇلارنىڭ ھاياتىنىڭ مېۋىسى مۇشۇ «قۇدرەت»نىڭ قايسى مەنبەدىن كەلگەنلىكىنى بارلىق ئەقلى بار ئادەملەرگە ئىسپاتلىشى كېرەكتۇر. مۇشۇ ماختىنىشلىرىنىڭ نىقابى ئاستىدا، ئۇلارنىڭ بىرنەچچە يۈزلىگەن شەكىلدە قايتىلانغان ئاساسىي خەۋەرلىرى مۇنداق: ــ
(1) خۇدا ئۆز خەلقىنى كۆپرەك سەدىقە بېرىشكە چاقىرىۋاتىدۇ.
(2) خۇدانىڭ خەلقىنىڭ سەدىقىسىنى خۇدانىڭ خىزمەتكارلىرىغا ــ بولۇپمۇ «مۆجىزە-كارامەتلەرنى كۆرسىتىدىغان» خىزمەتكارلىرىغا تاپشۇرۇشى كېرەك.
خۇدانىڭ خەلقىنىڭ سەدىقىسىنى كەمبەغەللەرگە بېرىش توغرۇلۇق ئۇلارنىڭ ئاغزىدىن بىرمۇ سۆز چىقمايدۇ. چىققان تەقدىردىمۇ چىقسىمۇ «بىزنىڭ ۋاسىتىسىمىز ئارقىلىق بېرىلسۇن» دەيدۇ. ئۇنداقتا مۇشۇ پۇل قەيەرگە كېتىدۇ؟!
(3) خۇدانىڭ خىزمەتكارى مانا مەن ــ شۇڭا سەدىقەڭلارنى ماڭا ئەۋەتىشىڭلار كېرەك!
(4) كۆپرەك پۇل ئەۋەتسىڭىز، خۇدا سىزنى كۆپ پۇل بىلەن بەرىكەتلەيدۇ! (بۇ قىمارۋازلىققا ئوخشايدۇ ــ قايسى تەلىم بەرگۈچىنى تاللىسام، كۆپرەك پۇل بىلەن بەرىكەتلىنىمەن؟!)
(5) پېترۇس دەل ساختا تەلىم بەرگۈچىلەرنى تەسۋىرلىگەندەك، مۇشۇ «تېلېۋىزىيە چولپانلىرى»نىڭ ئىبلىسنى مازاق قىلىپ، ئۇنىڭغا: ــ «ئاڭلىغۇچىلارنىڭ تۇرمۇشىغا يەتكۈزگەن تەسىرىڭنى توختات!» ياكى «چىقىپ كەت!» دەپ ئەمر چۈشۈرگەنلىكى دائىم كۆز ئالدىمىزدا پەيدا بولىدۇ (10:2-13). ئۇلار روھىي كۈچىدىن كۆپ مەغرۇلىنىدۇ ۋە «روھىي ئۇرۇش» توغرۇلۇقمۇ كۆپ سۆزلەيدۇ، لېكىن ئەمەلىيەتتە ئۇلار ئىبلىسنىڭ ئەسىرى ۋە قورالىدۇر. ھەقىقىي «روھىي ئۇرۇش» بىرىنچىدىن خۇدا ئالدىدا ھەقىقەت ۋە كەمتەرلىك ئىچىدە دۇرۇس ياشاش ئارقىلىق ئۆتكۈزىلىدۇ («ئەف.» 10:6-18).
رەببىمىز بىزگە «سىلەر ئۇلارنى (ساختا پەيغەمبەرلەرنى) مېۋىلىرىدىن تونۇۋالالايسىلەر» دەپ ئاگاھلاندۇرىدۇ. («مات.» 16:7). مەلۇم تەلىم بەرگۈچىنى ئاڭلىغىنىڭىزدا ئۆزىڭىزدىن سوراپ بېقىڭ ــ بۇ ئادەمنىڭ روھىدىن نېمە چىقىۋاتىدۇ؟ ئۇ ئادەملەرنى ئۆزىگە ياكى خۇداغا جەلپ قىلماقچىمۇ؟ ئۇ مۇھەببەتلىك كىشىمۇ، ياكى مەغرۇر كىشىمۇ؟
12:3 خۇدانىڭ كۈنى
ئاخىردا بىز مۇشۇ ئىبارە ئۈستىدە سەل توختىلىمىز. بۇ ئىبارە پەقەت ئۇشبۇ خەتتە تېپىلىدۇ. بەلكىم بىز ئۇنى تەۋراتتا كۆپ تىلغا ئېلىنغان «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى» ياكى «رەبنىڭ كۈنى»گە ئوخشاش ئىش دەپ ئويلىشىمىز مۇمكىن (10-ئايەت). بىز «خۇدانىڭ كۈنى»دە «پۈتۈن ئاسمانلار شىددەتلىك گۈلدۈرلىگەن ئاۋاز بىلەن غايىب بولۇپ، كائىناتنىڭ بارلىق قۇرۇلمىلىرى شىددەتلىك ئوتتا ئېرىپ تۈگەيدۇ؛ زېمىن ۋە ئۇنىڭدىكى پۈتكۈل نەرسىلەرمۇ كۆيۈپ كېتىدۇ» (12:3) ئاندىن «يېڭى ئاسمانلار ۋە يېڭى زېمىن» پەيدا بولىدۇ (13:3)، دەپ ئوقۇيمىز.
بۇ سۆزلەر بىزنى شۇئان ئىنجىلدىكى «ۋەھىي» دېگەن قىسىمغا ئاپىرىدۇ؛ ئۇ يەردە مەسىھنىڭ يەر يۈزىدە مىڭ يىللىق سۈرگەن سەلتەنىتىنىڭ بېشارىتىدىن كېيىن، تۆۋەندىكى ئىشلار ئاشكارىلىنىدۇ: ــ
«مىڭ يىل توشقاندا، شەيتان زىنداندىن بوشىتىلىپ، يەر يۈزىنىڭ تۆت بۇلۇڭىدىكى ئەللەرنى، يەنى گوگ ۋە ماگوگنى ئازدۇرۇش ۋە ئۇلارنى جەڭ قىلىشقا بىر يەرگە توپلاشقا چىقىدۇ. توپلانغانلارنىڭ سانى دېڭىز ساھىلىدىكى قۇمدەك ساناقسىز بولىدۇ. ئۇلار يەر يۈزىدىكى كەڭ تۈزلەڭلىككە چىقىپ، مۇقەددەس بەندىلەرنىڭ بارگاھىنى، يەنى خۇدا سۆيىدىغان شەھەرنى مۇھاسىرىگە ئالىدۇ. لېكىن ئاسماندىن ئوت يېغىپ، ئۇلارنى يۇتۇۋېتىدۇ. ئۇلارنى ئازدۇرغان ئىبلىس بولسا دىۋە بىلەن ساختا پەيغەمبەر كۆيۈۋاتقان ئوت ۋە گۈڭگۈرت كۆلىگە تاشلىنىپ، ئۇ يەردە كېچە-كۈندۈز ئەبەدىلئەبەدگىچە قىينىلىدۇ.
ئۇنىڭدىن كېيىن، چوڭ بىر ئاق تەخت ۋە ئۇنىڭدا ئولتۇرغۇچىنى كۆردۈم. ئاسمان بىلەن زېمىن ئۇنىڭ يۈزىدىن ئۆزىنى قاچۇرىدۇ، ئۇلار تۇرغۇدەك جاي ئەمدى ھەرگىز تېپىلمايدۇ... ئاندىن، يېڭى ئاسمان ۋە يېڭى زېمىننى كۆردۈم؛ چۈنكى بۇرۇنقى ئاسمان ۋە زېمىن ئۆتۈپ كەتكەنىدى، دېڭىزمۇ مەۋجۇت بولمىدى»
(«ۋەھ.» 7:20-11، 1:21)
شۇنىڭ بىلەن پېترۇس تىلغا ئالغان ۋەقە («پۈتۈن ئاسمانلار شىددەتلىك گۈلدۈرلىگەن ئاۋاز بىلەن غايىب بولۇپ، كائىناتنىڭ بارلىق قۇرۇلمىلىرى شىددەتلىك ئوتتا ئېرىپ تۈگەيدۇ؛ زېمىن ۋە ئۇنىڭدىكى پۈتكۈل نەرسىلەرمۇ كۆيۈپ كېتىدۇ») ئاشۇ مىڭ يىللىق سەلتەنەتنىڭ ئاخىرىدا بولىدۇ. ئۇ دېگەندەك ئېتىقادچىلارنىڭ كۆزلىرى يەر يۈزىدىكى شۇ مىڭ يىللىق سەلتەنەتتە ئەمەس، بەلكى كېيىن كېلىدىغان «يېڭى ئاسمانلار ۋە يېڭى زېمىن» ئۈستىدىدۇر. دېمەك، بىز ئېتىقادچىلار مەسىھنىڭ مىڭ يىللىق پادىشاھلىق مەزگىلىنى مەڭگۈلۈك بىلەن سېلىشتۇرغاندا بىر دەقىقە، خالاس، دەپ ھېسابلىشىمىز كېرەك.
پېترۇسنىڭ بۇ ئىشلارنىڭ «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى»نىڭ بىر قىسمى بولغىنىنى بايان قىلغىنىدىن (10:3) مۇنداق خۇلاسىگە كېلىمىز: ــ
مۇقەددەس يازمىلاردا، «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى» دېگەن ئىبارىنىڭ ئۈچ مەنىسى تېپىلىدۇ. قايسى يەردە كۆرۈلسە ئالدى-كەينى سۆزلىرىگە قاراپ قايسى مەنىدە ئىشلىتىلگەنلىكى كۆرۈنىدۇ: ــ
(ئا) مەسىھنىڭ قايتىپ كەلگەن كۈنىنىڭ ئۆزى (مەسىلەن، «يەش.» 12:2، «يوئېل» 15:1، 1:2، 31:2، «مال.» 5:4، «1كور.» 5:5)
(ئە) مەسىھنىڭ قايتىپ كېلىشىدىن ئاۋۋالقى يەتتە يىللىق ئازاب-ئوقۇبەتلىك مەزگىل («دەھشەتلىك ئازاب-ئوقۇبەت» دېيىلگەن) ۋە ئۇ قايتىپ كەلگەن كۈننىڭ ئۆزى (مەسىلەن، «يەش.» 13-باب، 34-باب، «يەر.» 10:46، «ئەز.» 19:7، 5:13، 1:30-19، «دان.» 28:11-13:12، «يوئېل» 14:3 «ئوب.» 15:1، «زەفانىيا» (پۈتۈن كىتاب)، «زەك.» 12-14-باب، «مات.» 8:24-31، «1تېس.» 2:5-5، «2تېس.» 1:2-12).
(ب) يۇقىرىقى يەتتە يىللىق مەزگىل ۋە كېيىنكى مىڭ يىللىق سەلتەنەت، جۈملىدىن كونا ئاسمان-زېمىن ئوتتا ئېرىتىلگەن، يېڭى ئاسمان-زېمىن پەيدا بولغان ۋاقىتنى ئۆز ئىچىگە ئالىدۇ («2پېت.» 10:3-12).
ئەمدى نېمىشقا بۇ «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى» دەپ ئاتىلىدۇ؟ بۇ كۈن ئادەمنىڭ كۈنى، يەنى ئىنساننىڭ نام-ئابرۇيى كۆتۈرۈلگەن كۈن ئەمەس (دېمەك، ھازىرقى زامان ئەمەس) («1كور.» 3:4)، بەلكى رەبنىڭ كۈنى؛ دېمەك ئۇنىڭ نامى كۆتۈرۈلگەن، ئۇلۇغلانغان كۈن بولىدۇ. شۇنىڭ بىلەن بۇ ئاتالغۇنى يۇقىرىدا تىلغا ئېلىنغان ئۈچ مەزىگىلنىڭ ھەربىرىنى تەسۋىرلەشكە ئىشلىتىشكە مۇۋاپىق بولىدۇ.
ئەمدى «خۇدانىڭ كۈنى»چۇ؟ گەرچە ئۇ «پەرۋەردىگارنىڭ كۈنى»گە ئوخشاش مەنىدە بولسىمۇ، ئۇنىڭدا يەنە پېترۇس تىلغا ئالغان مىڭ يىللىق سەلتەنەتنىڭ ئاخىرقى كۈنى ئالاھىدە كۆزدە تۇتۇلۇشى مۇمكىن. چۈنكى شۇ كۈنى رەببىمىز خۇداسى ھەم ئاتىسىغا سەلتەنەتنى تاپشۇرىدۇ: ــ
«ئاندىن ئاخىرەت بولىدۇ؛ شۇ چاغدا ئۇ ھەممە ھۆكۈمرانلىق، بارلىق ھوقۇق ۋە كۈچلۈكلۈكنى ئەمەلدىن قالدۇرۇپ، پادىشاھلىقنى خۇدا-ئاتىغا تاپشۇرىدۇ... ئەمما بارلىق ھەممە ئۇنىڭغا بويسۇندۇرۇلغاندىن كېيىن، ئوغۇل ئۆزى ھەممىنى ئۆزىگە بويسۇندۇرغۇچىغا بويسۇنىدۇ؛ شۇنىڭ بىلەن خۇدا ھەممىنىڭ ھەممىسى بولىدۇ» («1كور.» 24:15-28). شۇڭا «خۇدانىڭ كۈنى» دېگەن ئىبارە بەلكىم ھەممىدىن مۇھىم بولغان شۇ ئىشنى كۆزدە تۇتقان بولۇشى مۇمكىن ــ دېمەك، «خۇدا ھەممىنىڭ ھەممىسى بولىدۇ».