«Injil Muqeddes»
özgertiwétilgenmu?
Yéqinda bir musulman kishi Eysa Mesih muxlisidin (mesihiy) bolghan bir dosti bilen paranglishiwétip uningdin mundaq dep soraptu: —
«Kishiler qandaq qilghanda Eysa-eleyhissalam (siler dep éytiwatqan Mesih-Qutquzghuchi) toghruluq köprek bileleydu?».
Bu muxlis uning bu soaligha:
«Méningche siz «Yéngi Ehde»ni, yeni «Injil» dep atalghan Muqeddes Kitabni oqusingiz bolidu. Bu kitabni muxlislar Eysa Mesihni tonush üchün oquydu. «Mesih» dégen, Qutquzghuchi hem kelgüsi alemning Padishahi démektur. Bu kitab siznimu intayin zor bextke érishtüreleydu» dep jawab bériptu. Bu musulman öz dostining bu meslihetini qobul qiptu we kéyin bir parche muqeddes Injilgha ige boptu.
Ghelite yéri shuki, bezi musulmanlar Injildin guman qilishidu. Melum sewebler tüpeylidin, ular özlirini Injilni oqushqa dewet qilghan Eysaning muxlisi bolghan dostliridin muqeddes Injilning heqiqiy ishenchlik yaki emesliki toghruluq soal sorishidu. Bir musulman bir qétim mundaq dep sorighan: —
«Muqeddes Injil xristi'anlar teripidin özgertilgenmu emesmu?».
Yene birsi:
«Muqeddes Injil ulugh shan-shereplik Qur'an teripidin emeldin qaldurulghan yaki uning ornini Qur'an igiligen emesmu?» — dep sorighan.
Yene birsimu mundaq dégen: —
«Eysa jennetke chiqqan chaghda uning muqeddes Injilnimu bille élip chiqip ketkenlikini biz bilimiz. Siler oquwatqan bu kitab heqiqiy Injil emes».
Bu muxlis muqeddes Injil toghruluq pat-patla mushundaq mesililerge uchrap turghachqa, u özining bezi musulman dostlirining muqeddes Injil toghruluq némishqa mushundaq gumanda yürüwatqanliq sewebini sürüshte qilishqa bashlighan. Uzun ötmey, u musulmanlarning bu gumanlirining öz ustazliri teripidin kelgenlikini bayqighan. Chünki öz mehellisidiki mollilirining agahlandurushi bilen, Mesihiyler biz bilen ortaqlashmaqchi bolghan Injilni ret qilishimiz lazim, dep qarighan. Bu muxlis Islam dini molliliri bilen söhbetlishiwatqan chaghlirida bezi mollilar uninggha: —
«Ulugh shan-shereplik Qur'anda yézilghandek, xristi'anlar hazir oquwatqan Injil özgirip ketken» déginide, u ashu mollilarning birige mundaq dep jawab bergen: —
«Mollam, muqeddes Injilning özgertiwétilgenlikige munasiwetlik bolghan birer ayetni Qur'andin manga bayan qilip bersingiz, yaki körsitip bersingizchu? Menmu özüm üchün mushundaq ispatni biliwalay».
U mollam uninggha: —
«Hazirning özide héchqandaq ayetni esliyelmidim», dep jawab berdi. U yene bu mesile toghruluq birdem oyliniwalghandin kéyin, bu shu Mesih muxlisigha: —
«Men ulugh shan-shereplik Qur'andin paydilinip andin sizge shundaq ayetlerni körsitip qoyayki, shuning bilen siz öz qolingizdiki Injilning heqiqiy Injil emeslikini bilip qalisiz» — dégen.
Biraq u buni ispatliyalalmighan. Emeliyette bu mollam Qur'andin muqeddes Injilning özgirip ketkenlikini ispatlap béreleydighan birer ayetni tapalmighanidi. Lékin bu kichik weqening özi Qur'anda shundaq ayet mewjut emeslikini toluq ispatlap bérelmeydu, elwette. Bu muxlis mushundaq sözlerni da'im anglap turghachqa: —
«Özüm Qur'anni inchikilik bilen tepsiliy oqup bu sözlerning rast-yalghanliqini tépip chiqay», dep oylidi. Gerche bu muxlis özining bayqighanliqini bu yerde toluq tepsilatliri bilen bayan qilip bérelmisimu, töwendiki heqiqet sizni qiziqturidu, dep oylaydu. Bolupmu eger sizmu Eysaning muxlisi bolghanlar oquwatqan Injilning heqiqiy ikenlikige Qur'an guman keltüridu dep qarisingiz, töwendikilerni oqup béqing: —
(1) Qur'an pat-patla muqeddes Injil (shundaqla Tewrat we Zebur) we mesihiyler («Nasaralar») toghruluq toxtilidu.
(2) Qur'anda Injilning yol bashlighuchi ikenliki hem uningda yoruqluqning barliqi bayan qilinghan. Süre «Ma'ide» 46-ayet: —
«Ularning (yeni beni-Isra'il peyghemberlirining) arqisidin özidin ilgiri nazil qilinghan Tewratni (yeni uning Alla teripidin nazil qilinghanliqini) étirap qilghuchi Eysa ibn Meryemni ewettuq, uninggha hidayet bilen nurni öz ichige alghan Injilni ata qilduq, (Injil) özidin ilgiri nazil qilinghan Tewratni étirap qilghuchidur (yeni uninggha muwapiqtur), teqwadarlargha hidayet we pend-nesihettur».
(3) Qur'anda Injil pütün insanlarning yol bashlighuchisi ikenliki bayan qilinghan. Süre «Al-Imran» 3, 4-ayette: —
«(I Muhemmed!) Özidin ilgiriki kitablarni testiq qilghuchi heq kitabni (yeni Qur'anni) (Alla) sanga nazil qildi. Ilgiri, kishilerge (insanlargha) yol körsetküchi qilip Tewrat bilen Injilni nazil qilghan idi. Heq bilen batilni ayrighuchi kitabni (yeni barliq samawi kitablarni) nazil qildi...».
(4) Qur'an Yehudiy we Mesihiylerning Muqeddes Kitabning, yeni Injilning we Tewratning oqughuchiliri ikenlikini bayan qilidu. Süre «Beqere», 113-ayette: —
«Yehudiylar «Nasaralarning héchqandaq asasi yoq (yeni ular toghra dinda emes)» dédi. Nasaralarmu: «Yehudylarning héchqandaq asasi yoq (yeni ular toghra dinda emes)» dédi. Halbuki, ular kitabni (yeni Yehudiylar Tewratni, Nasaralar Injilni) oquydu».
(Emeliyette «Nasaralar» Tewratqa, Zeburgha hem Injilgha ishinidu, bezide ularni «Кona Еhde» hem «Йéngi Еhde» dep ataydu).
(5) Qur'anda «Mesihiyler muqeddes Injilgha asasen «höküm qilish»i kérek» déyilgen. Süre «Ma'ide» 47-ayet: —
«Ularning (yeni beni-Isra'il peyghemberlirining) arqisidin özidin ilgiri nazil qilinghan Tewratni «Yeni uning Alla teripidin nazil qilinghanliqini» étirap qilghuchi Eysa ibn-Meryemni ewettuq, uninggha hidayet bilen nurni öz ichige alghan Injilni ata qilduq, «Injil» özidin ilgiri nazil qilinghan Tewratni étirap qilghuchidur «yeni uninggha muwapiqtur», teqwadarlargha hidayet we pend-nesihettur. Ehli Injillar (yeni Nasaralar) Alla Injilda nazil qilghan ehkamlar boyiche höküm qilsun, Alla nazil qilghan ayetler boyiche höküm qilmighanlar pasiqlardur».
(6) Islamiyetning peyghembiri Muhemmed Qur'andin guman qilghan waqtida, Qur'anning özi uning «Muqeddes Kitabning xelqi» (erebche «ehl-al-kitab», yeni Yehudiy we Mesihiyler)din sorap béqishini tekitleydu. Süre «Yunus» 94-ayette: —
«Mubada sen biz sanga nazil qilghan kitabtin sheklinidighan (shübhilinidighan, guman qilidighan) bolsang, sendin ilgiri kitab oqughanlar («ehl-al-kitab, yeni Tewrat bilen Injil nazil qilinghan Yehudiylar we Nasaralar)din sorap baqqin...».
(7) Qur'anning héchqandaq yéride muqeddes Injilning özgertiwétilgenliki körsitilmigen.
Bizning Mesihiy muxlis dostimiz muqeddes Injilning tékistlirining mukemmellikini qollaydighan Qur'andiki ispatlargha qarap, xéli bekla heyran qaldi. Shuning bilen u munularni oylidi: —
«Eger nurghunlighan musulman dostlarning déginidek, muqeddes Injil özgirip ketken bolsa, Qur'an qandaqmu mesihiylerni «Muqeddes Kitabning xelqi» we «Muqeddes Kitabning oqughuchiliri» dep bayan qilsun? Injil özgertiwétilgen bolsa yaki emeldin qaldurulghan bolsa, we yaki (nurghunlighan musulmanlarning éytqinidek) jennetke élip chiqip kétilgen bolsa, qandaqlarche Qur'anda mesihiylerni Injilgha asasen «nazil qilghan ehkamlar boyiche höküm qilsun» dep yézilidu? Qur'anda qandaqmu «mesihiyler özgertiwetken» bir Injilgha, yaki «emeldin qaldurulghan» bir Injilgha we yaki «shu chaghdiki mesihiylerde yoq» bolghan bir Injilgha asasen «mesihiyler höküm qilsun» dep éytilidu? Yene qandaq qilip, «Muqeddes Kitabning xelqi» (Yehudiy we Nasaralar)ning kitabi özgirtilip ketken bolsa, Qur'anda yene eger Islamiyetning peyghembiri Muhemmed Qur'andin gumanlansa, «Muqeddes Kitabning xelqidin sorap baqsun» dégen nesihetler uninggha bérilgen? Rast, melum sewebtin Qur'an mesihiylerge «ularning yolini özgertish» toghruluq nesihet qilghan. Shundaqtimu, Qur'anning héchqandaq yéride Mesihiyler oquwatqan muqeddes Injilning özgirip ketkenliki yaki uning insanlarning étiqad-ishenchisige mas kelmeydighanliqi bayan qilinmighan. Qur'anda mesihiylerning bezi qilghanliri yaki étiqadi tenqid qilinghini bilen, beribir ulargha «Injil boyiche höküm qilsun» dégen nesihet dewet qilinidu.
Tarixning özi mushular toghruluq mol ispat bermekte. Mushu kichik kitabchide shu ispatlarni tepsiliy bérelmeymiz, lékin Кona Еhde (yeni Tewrat-Zebur)diki her bir qismidin Pelestindiki «Kumran» dégen rayonda qedimki köchürülme nusxilar tépilghan. Bu qol yazmilar asasen miladiyedin ilgiriki 3-2 esirde yézilghan, dep ispatlanghan (démek, ilgiriki köchürülmilerdin köchürülgen). Ular hazir qolimizda bar bolghan Tewrat-Zeburgha op'oxshash (Tewrat-Zeburning 39 qismi miladiyedin ilgiriki 1800-405-yillar ariliqida yézilghan)
Injilgha kelsek, kolap chiqilghan yaki monastirlarda saqlap qaldurulghan, miladiyedin kéyinki 1-esir, 2-, 3-, 4-esirdiki nurghunlighan köchürülme nusxilar bar (yene ilgiriki nusxiliridin köchürülüp yézilghan. Injilning eslidiki 27 qismi miladiyedin kiyinki 52-96-yillar ariliqida yézilghan). Bu qedimki köchürülmiler, qolimizda bar hazirqi Injilning özgermigenlikini yaki özgertiwétilmigenlikini toluq ispatlaydu. Siz herqandaq tarixiy kutupxanidin shu pakitlarni özingiz éniqliyalaysiz.
Töwende, bezide munazire bolidighan birnechche ayetler üstide bir-ikki éghiz gep qilayli. Süre «Al-imran», 78-ayet: —
«Ulardin (yeni Yehudiylardin) bir türkümi kitabta bolmighan nersilerni, silerning kitabta bar iken dep oylishinglar üchün, tillirini egri-bügri qilip oquydu we uni Alla teripidin nazil bolghan, deydu. .... ular bilip turup Alla namidin yalghan oquydu».
Eger birsi «Bu ayet Yehudiylarning kitabni özgertkenlikini kersetmemdu?» — dep sorisa, emeliyette, shu ayet del shuning eksini ispatlaydu. Chünki mushu yerde, kitab özgertkenlikini emes, belki «bir türküm» ademler (bezi Yehudiylar) oqughan waqtida xata teleppuz bilen menisini öz meqsiti üchün qayriwélishini körsitidu. Ularning qolidiki kitab haman Tewrattin ibarettur.
Süre «Nisa», 45-ayet:
«Yehudiylarning ichide kitabning (yeni Tewratning) sözlirini özgertiwétidighanlarmu bar, ular «Sözüngni angliduq, boysunmiduq, bizge qulaq sal, biz sanga qulaq salmaymiz» — deydu, dingha tene qilish yüzisidin «ra'ina» dégen sözni tillirini egri qilip éytidu».
Bu ayetmu yuqiriqi misalgha oxshash, yene «bir türküm» ademlerning tillirini «egri qilip» xata teleppuz bilen Tewratni oquydighanliqini körsitidu, xalas. Oxshash süridiki töwendiki ayetmu (46-ayet) buninggha ispat béridu:
«I Kitab bérilgenler! (yeni Yehudiylar)... Özünglardiki kitabni (yeni Tewratni) testiq qilidighan, bizge nazil qilghan kitabqa (yeni Qur'angha) iman keltürünglar»
— démek, «özünglardiki kitab», del ularning qolida bolghan, eyni özgertilmigen Tewrattur.
Süre «Ma'ide», 13-ayetningmu yuqiridiki ikki ayetke oxshash menisi bar, yuqirida neqil keltürülgen del shu süridiki 46-47 ayetlermu shuni ispatlaydu.
Süre «Kehf», 27-ayette: «Allaning sözlirini héch kishi özgertelmeydu» déyilidu. Mushu ayet xulase bolsun.
Shundaq turuqluq, musulmanlar némishqa Mesih muxlislar oquwatqan muqeddes Injilning heqiqet ikenliki toghruluq ghelite gumanlarda bolup yürishidu? Injilning heqiqet ikenlikidin guman qilghan musulmanlarning Qur'anning Injil toghruluq bergen ispatigha sel qarighanliqi emeliyette ularning Qur'angha sel qarighanliqi emesmu? «Injil özgertilip ketkenidi» dep eng ching turuwalghan ademlerni Qur'an hem Qur'anda déyilgen bezi testiqlargha bina'en «eng az xewer tapqan ademler» dégili bolmasmu?
Shundaq qilip, mushu ishtin kéyin, bizning Mesihiy dostimiz özining musulman aka-uka, acha-singil qérindashliri bilen Injil toghruluq ortaqlishishqa dawamliq tirishishqa ilhamlandi. Shundaqtimu, u özining musulman dostliri bilen mushu ispatlar arqiliq talash-tartish qilishni xalimidi, belki peqetla ularning özlirining Qur'andin mushu ispatlarni bir körüp chiqishni hem mushu ispatlar bilen özlirining gumanlirini sélishturushni tewsiye qilishni bap kördi. Mushu ispatlarning öz dostlirining Injilni oqushigha yardem bérishini, shundaqla ularning Injildiki xush xewer üstide chongqur oylinip béqishini pütün qelbi we du'a bilen ümid qildi.
Dostum, bizning mesihiy dostimiz bolsa muqeddes Injilning shérin-sherbitidin tétip baqqan Eysa Mesihning nurghunlighan muxlislirining biridur. Ular üchün Injilning xush xewiri heseldin tatliq bolup, ademning yürikini yayritidu. Uning xush xewiri ular üchün shunche xushallinarliq ishki, ular xush xewerni béxillar altunni saqlighandek hergizmu pinhan saqlighusi yoq. Ularning xojayini, yeni Rebbi bolghan Eysa Mesih del Özi jennetke qaytip kétishidin sel burun Özining barliq muxlislirigha Uning xush xewirini pütün insanlar bilen ortaqlishishni buyrughan. Shuningdin kéyin, Xudaning ulugh kitabi bolghan Injil pütün insaniyet üchün Xudaning xush xewiri bolup qaldi. Kimmu Hemmige Qadir Xudaning Öz kalam-sözini, yeni muqeddes Tewrat hem Injilni burundin tartip saqlap kéliwatqanliqini ret qilalisun? U Öz kalam-sözining menggü saqlinip kélishige qadirdur! Amin! Muqeddes Injilning xush xewirini oqughiningizda Hemmige Qadir Xudagha du'a, medhiyeler bilen teshekkur éyting!
«Sözliringge ériship, ularni yewaldim; sözliring hem méni shadlandurghuchi we qelbimning xushalliqi bolghan».
(Tewrattiki «Yeremiya» 15-bab, 16-ayet).
(Eysa Mesih dédi...)
«Asman-zémin yoqilidu, biraq Méning sözlirim hergiz yoqalmaydu!»
(Injil «Luqa», 21-babtin)
«Berheq, berheq, Men silerge shuni éytip qoyayki, sözümni anglap, Méni ewetküchige ishengen herkim menggülük hayatqa érishken bolidu; u adem soraqqa tartilmaydu, belki ölümdin hayatliqqa ötken bolidu»
(Injil, «Yuhanna» 5-bab 24-ayet).
«— Siler némishqa Méni «Reb! Reb!» deysileryu, biraq silerge éytqanlirimgha emel qilmaysiler? Emise, Méning aldimgha kélip, sözlirimni anglap emel qilghan herkimning kimge oxshighanliqini silerge körsitip bérey. U xuddi chongqur kolap, ulini qoram tashning üstige sélip öy salghan kishige oxshaydu. Kelkün kelgende, su éqimi u öyning üstige zerb bilen urulghini bilen, uni midir-sidir qilalmidi, chünki u puxta sélinghan. Lékin sözlirimni anglap turup, emel qilmaydighan kishi bolsa, quruq yerning üstige ulsiz öy salghan kishige oxshaydu. Kelkün éqimi shu öyning üstige urulushi bilen u örülüp ketti; uning örülüshi intayin dehshetlik boldi!»
(Injil, «Luqa» 6-bab, 46-49-ayet).
«Chünki Xuda dunyadiki insanlarni shu qeder söyiduki, Özining birdinbir yégane Oghlini pida bolushqa berdi. Meqsiti, Uninggha étiqad qilghan herbirining halak bolmay, menggülük hayatqa érishishi üchündur»
(Injil, «Yuhanna» 3-bab 16-ayet).
«Tirilish we Hayatliq Men Özümdurmen; Manga étiqad qilghuchi kishi ölsimu, hayat bolidu; we hayat turup, Manga étiqad qilghuchi ebedil’ebed ölmes»
(Injil, «Yuhanna» 11-bab 25-ayet).
«Menggülük hayat shuki, birdinbir heqiqiy Xuda — Séni we Sen ewetken Eysa Mesihni tonushtin ibarettur»
(Injil, «Yuhanna» 17-bab 3-ayet).
«Men Mesih toghrisidiki bu xush xewerdin hergiz xijil bolmaymen! Chünki u uninggha ishengüchilirining hemmisini, aldi bilen Yehudiylarni, andin kéyin Yehudiy emeslerni nijatqa érishturidighan Xudaning küch-qudritidur!»
(Injil, rosul Pawlus Rimliq jama'ettikilerge yazghan mektup («Rimliqlargha»), 1-bab 16-ayet).
(Izahat — yuqiriqi Qur'andiki ayetlerni Muhemmed Salih terjime qilghan 1986-yili 11-ayda Milletler Neshriyati teripidin neshir qilinghan Qur'an kerimning uyghurche terjimisidin élindi).
«Internet»tin paydilinidighan bolsingiz, «www.mukeddeskalam.com»din Muqeddes Kitabtiki barliq qisimlarni chüshürgili bolidu.