Injil 25-qisim
«Yuhanna (3)»
(Rosul Yuhanna yazghan üchinchi mektup)
Kirish söz
Bu qisqa xetning muellipi rosul Yuhanna. Xet özi jamaettiki Gayus isimlik bir qérindashqa yézilghandur. Xetke qarighanda, Gayus «Kichik Asiya» (hazirqi Türkiye)diki melum bir jamaetke mes’ul bir yétekchi idi. Bizningche birnechche yil burun rosul Yuhanna Gayusning étiqad yoligha kirishining wasitichisi bolghanidi (chünki u bir qétim Gayusqa «méning balilirim»din birining süpitide söz qilidu (4-ayet)).
Xetni yézishning arqa körünüshi mundaq: — birnechche qérindash Yuhanna xizmet qiliwatqan jamaetning özi yaki uninggha yéqin turghan jamaetler arisidin chiqip, xush xewerni tarqitishqa yol alghanidi. Ular birinchi qétim seper qilghanda Gayus we u xizmet qiliwatqan jamaettikilerge yoluqup qélip, ular teripidin kütüwélinghan. Yuhannaning yénigha qaytip kelgende ular tebiiy halda uninggha we jamaettikilerge Gayusning méhmandostluqi, shundaqla sepirige yardem bergenliki toghruluq guwahliq bergen.
Ular hazir yene bir qétimliq «xush xewer tarqitish sepiri» üchün yolgha chiqmaqchi. Shuning üchün Yuhanna ushbu xetni yézip ulargha: «Gayusning yurtidin ötkininglarda uninggha buni tapshurup béringlar» dep tapilighanidi. Xetning meqsiti Gayustin bu qérindashlarning seperni dawamlashturushigha yene bir qétim yardem bérishke ötünüsh we righbetlendürüshtin ibaret idi. Démisekmu, xet hemmimizni xush xewer xizmitide «yolgha chiqqan» qérindashlirimizgha oxshashla yardem bérishke jékileydu.
Shu qérindashlar ichide belkim Gayus tonumaydighan biri, yeni Démitrius isimlik qérindash bar idi (12-ayet) we xet uninggha Démitriusni tewsiye qilip tonushturidu. Démitrius bu «xush xewer etriti»ning mes’ulimu?
Xet Gayusqa yene Diotrepes dégen birsi toghruluq agahlanduridu. Diotrepes bolsa Gayus turghan jaygha yéqin yurttiki bashqa bir jamaet ichide közge körüngen, özini chong tutidighan bir kishi bolsa kérek. Yuhannaning Diotrepes toghruluq erzi Diotrepesning «saxta telimchi» ikenlikidin emes, belki uning hakawurluq qilip, jamaet üstige hoquqwazliq qilghanliqi üchündur. Halbuki, birkim towa qilmay hakawurlishiwerse, axir bérip saxta telim bérishke bashlaydu. Sewebi, hakawur kishi haman özining eskiliki üchün bahane izdep heqiqetni burmilaydighan bolidu. Iblisning özi eslide shundaq hakawurlishishi bilen axirida bügünki yalghanchi halitide qalghan emesmu?
Xetning mezmuni: —
1. Duayisalam (1-4-ayetler)
2. Gayusni teriplesh (5-8-ayetler)
3. Diotrepesning qilmishliri (9-11-ayetler)
4. Démitriusni teriplish (12-ayetler)
5. Axirqi söz (13-15-ayetler)
••••••••
Qoshumche söz
(1:12)
«Démitriusni bolsa hemmeylen, hetta Heqiqetning Özi yaxshi guwahliq bérip teripleydu. Bizmu uninggha guwahliq bérimiz we guwahliqimizning heqiqet ikenlikini senmu bilisen».
Bu ayettiki «Heqiqetning Özi (Démitrius toghruluq) ... guwahliq béridu» dégen qiziq uchurni oqughanda bezi oqurmenler uningdin atlap ötüp kétishi mumkin.
Az bolmighan alimlar bu sözlerning menisi üstide peqet: —
«Démitrius hayatini heqiqet ichide ötküzidu; shuning bilen herbir köz igisi uningda shundaq yolda namayan bolghan heqiqet arqiliq uning qandaq adem ikenlikini köreleydu» deydu.
Gerche bu bayanni rast (we shundaqla Yuhannaning körsetken menisi shuni öz ichige alidu) dep étirap qilsaqmu, Yuhannaning ushbu sözlirining addiy we toluq menisi bolsa: — Heqiqet shexs süpitide shundaq guwahliq béridu, dep qaraymiz. Shu shexs bolsa Muqeddes Rohtur, yeni barliq Xudani söygüchilerde makan tutqan «Heqiqetning Rohi»din bashqa héchkim emestur. Derweqe biz «1Yh.» 5:6de «Bu ishlargha guwahliq bergüchi bolsa Rohtur, chünki Roh Özi heqiqettur» dep oquymiz.
Emdi kim Rohning shundaq guwahliqini angliyalaydu, chüshineleydu? Del shu rohqa toldurulghanlar emesmu? «1Yh.» 5:10de Muqeddes Roh menggülük hayat toghruluq bu hayat igilirige guwahliq béridu, déyilidu. Rosul Pawlus bizge «Rim.» 8:16de oxshash xewerni éytidu. Axirqi shu ayette yene, Muqeddes Rohning insanlargha Xudaning guwahliqini yetküzüshi ularning insaniy rohi yaki wijdani arqiliq bolidu, dep körsitilidu («Rim.» 8:16nimu körüng).
Shunga Xudaning Muqeddes Rohi teripidin kelgen, jamaetke biwasite yetküzüp ata qilinidighan guwahliq bar dep ishinimiz. Bu guwahliq héch bolmighanda bezi ehwalda Xudani heqiqiy söygen ademler toghruluq bérilidu, we hetta daim bérilishi mumkin. Özimizning tuyghun, sézimchan bolmasliqimiz we galliqimiz tüpeylidin bu guwahliqni sezmey qélishimiz mumkin. Wehalenki, ademler bilen bardi-keldi qilghinimizda ularning qandaq adem ikenliki yürüsh-turushi arqiliq haman bilinidu (Rebbimizning: «Ularni (yeni saxta yaki heqiqiy peyghemberlerni) özliri chiqarghan méwisidin perq ételeysiler» déginidek; «Mat.» 7:20ni körüng). Halbuki, bezi ehwallarda (bolupmu birsi jamaettiki qérindishi üstidin shikayet qilghinida) Xudaning awazini biwasite anglash intayin zörür bolushi mumkin. Kim bislun, Yuhannaning Démitriusqa qaratqan bu teripleydighan guwahliqi birsining Démitriusning üstidin qilghan sewebsiz birer erzige reddiye bérish üchünmu téxi?
Bundaq rohiy guwahliqni anglash rosul Pawlus éytqan «rohlarni perq étish» dégen rohiy iltipat bilenmu zich munasiwetliktur («1Kor.» 12:10). Bu iltipat peqet yaman rohlarning (jinlarning) heriketliri (bar bolsa)ni perq étish bolupla qalmay, belki bezide melum insanning tüp mahiyitini (rezil bolsun, peziletlik bolsun), yeni uning rohi ichide néme dunya bar ikenlikini perq étishtin ibarettur.