Injil 24-qisim
«Yuhanna (2)»
(Rosul Yuhanna yazghan ikkinchi mektup)
Kirish söz
Bu qisqa xetning muellipi rosul Yuhanna. U bu xétini özige tonush «Xuda teripidin tallanghan xanimgha we uning eziz balilirigha» yazghan. Roshenki, Yuhannaning uninggha bildürgen hörmitidin u Rebbimizge zich alaqide yüridighan bir ayaldur.
Bezi alimlar «Xuda teripidin tallanghan xanim»ni emeliyette bir ayal emes, belki melum bir étiqadchi jamaetke, shundaqla uning «baliliri» ashu jamaettin tughulghan bashqa jamaetlerge simwol yaki wekildur, dep qaraydu. Biz shundaq qarimaymiz; sewebi we bashqa birnechche munasiwetlik ishlar toghrisida «qoshumche söz»imizde toxtilimiz.
Xetning mezmunigha kelsek, xet bu xanimni righbetlendürüsh we uninggha jékilesh sözi bolush süpitide yézilghan. Yuhanna bu xanim we «baliliri»gha: (1) xush xewerde amanet qilinghan ulugh rohiy bayliqlarni qolidin bermeslik; (2) bu bayliqlar arqiliq érishken «rohiy zémin»ni ching tutup, Iblisning saxta telim bergüchiler arqiliq yetküzgen hiyle-mikri aldida bu «zémin»ni qolidin bermeslikini ötünüp-jékileydu (bu telim bergüchilerning yalghan-aldamchiliqliri «Yuhanna (1)»diki «Kirish söz» we «Qoshumche söz»de azraq teswirlinidu).
Xetning mezmuni: —
1. Salam (1-4-ayetler)
2. Méhir-muhebbetlik hayat (5-6-ayetler)
3. Saxta telim bergüchilerni ret qilish (7-11-ayetler)
4. Axirqi söz (12-13-ayetler)
••••••••
Qoshumche söz
Biz néme üchün «Xuda teripidin tallanghan xanim»ni melum bir jamaetning simwoli emes, belki Rebge tewe bolghan heqiqiy bir ayal qérindash (acha yaki singil), dep qaraymiz?
Beziler «rosul bolghan bir ademning mushundaq tenha turghan tul xotungha shundaq bir xetni yézishi mumkin emes», dep qaraydu (Yuhanna uning balilirini tilgha alidu, lékin yoldishini héch tilgha almaydu, shunga uni yaki éridin juda bolghan yaki yoldishi teripidin tashliwétilgen, dep oylaymiz). Mushundaq pikirde bolghan alimlar mushu «xanim»ni emeliyette melum bir étiqadchi jamaetning simwolluq nami, dep qaraydu. Bu közqarash boyiche «xanimning baliliri»mu bashqa menide bolushi kérek, yeni bu jamaetning guwahliqi arqiliq Xudaning yoligha kirgenlerni körsetken bolsa kérek.
Lékin Yuhannaning shundaq Xudadin qorqidighan ixlasmen ayalgha xet yézishining néme yamini bardu? U Rebbimizning bir «erzimes» Samariyelik ayalni étiqadqa keltürüsh üchün, shu chaghdiki barliq qaide-yosunlarni buzup, uning bilen sözleshkenlikini öz közi bilen körgen emesmu? («Yh.» 4-bab). Dunyadiki jamaetler ichide erkek qérindashlarning jamaetke yétekchilik qilish mes’uliyitini tashlap, jamaetning ishlirini acha-singil qérindashlarning qoligha, ularning bir terep qilishigha tashlap qoyidighan ehwallar yoqmu? We shundaq ehwallarda mushu acha-singillirimiz emeliyette bezide intayin belen qilmamdu? We shundaq ehwallarda etrapida turghan, yéshi chongraq akilarning (Xudaning qoy padisini baqqudek qelbi bar bolsa we shundaqla qolidin kelse) mushu acha-singillardin xewer élish we ularni righbetlendürüsh mes’uliyiti bar emesmu? (shuning bilen bir waqitta, ularning jamaettiki erkeklerni heqiqiy er kishi bolushqa ornidin qopushqa qozghaydighan rolimu bar, elwette).
Bizningche muqeddes yazmilargha sherh bérishtiki muhim bir prinsip shuki, aldi-keynidiki sözlerdin bashqa birer köchme yaki temsillik mene chiqip turmighan ehwalda, herbir tékistni söz yüzidiki eng addiy menide, sözmusöz chüshinishimiz kérek. Derweqe, köp tékistler köchme menide yaki temsillik xaraktérida bolidu, elwette; lékin melum tékistni «köchme menide» yaki «temsil süpitide» chüshinishimiz kérek, dep qaraydighanlar bar bolsa, ular mushu közqarashqa ispat keltürüshi kérektur. Bolmisa, herbir tékistning sözlirini addiy, adettiki menide chüshinishimiz lazimdur. Bu xettiki «xanim»ning köchme menisi bar bolghan ispati qéni? Emeliyette, eksiche pütkül muqeddes yazmilar ichide melum bir jamaetni ixlasmen bir ayal kishige oxshitidighan birmu misal tapalmaymiz. Yuhannaning «üchinchi mektupi» melum bir shexske (yeni Gayusqa) yézilghan yerde, némishqa ikkinchi xetni melum bir shexske qaritip yézilghan, déyishke bolmaydu?
Biz bu xettiki namsiz «xanim»gha oxshash birnechche ixlasmen ulugh ayalni tonushqa nésip bolduq. Ular bezide herqandaq jamaetning alaqisidin yiraq turup yalghuz, tenha ehwalda bolghini bilen ularning etrapidikilerge bolghan tesiri xéli küchlük, hetta nurghun kishilerge Xudaning padishahliqigha kirish wasitichisi we kéyin ulargha «rohiy ana» bolghan. Ular qedimki zamanda özi toghruluq «Israil üchün bir animen» dégen Deborah isimlik ayal peyghemberge oxshash bolghan («Hak.» 5:7). Tejribimiz boyiche mushundaq ayallar arqiliq Mesihke kelgenler kéyin ulargha nisbeten tebiiy halda «méning balilirim» bolup qalidu. Bizge tonush bolghan ixlasmen tul xotunning öyining ishiki herbir ötüp kétiwatqan xush xewerchi yaki telim bergüchi yash yigitke ochuq turatti. Uning öyide turghan herbir yash méhman tebiiy halda «méning balilirimning biri» bolup qaldi (terjiman özi «on ikkinchi oghlum» idi). Uning özining ikki oghli ixlasmen ademler bolghachqa, shu ehwaldin héch aghrinmighan. Gerche «balilirim»ning hemmisi uning méhri-muhebbiti, ghemxorluqi we dua-tilawetlirining bir obyékti bolsimu, özining ikki oghli «bizning mushundaq bir animiz bar» dep pexirlinetti. Shu sewebtin biz héch ikkilenmey, rosul Yuhannaning «séning baliliring» déginide bu xanimning hem jismaniy hem rohiy balilirinimu körsitishi kérek, deymiz. Chünki undaq teqwadar hörmetlik bir xanim héch bashqiche bolmaytti.
Rosul Yuhanna jékilimigen bir ish toghruluq
Shuninggha diqqet qilishimiz kérekki, Yuhanna bu teqwadar xanimdin bu telim bergüchilerning saxta telimlirige özi reddiye qilishni ötünmeydu. Uning ötüngini peqet ulardin hézi bolush, ular bilen bardi-keldi qilmasliq we ularni öz öyide qobul qilmasliqtin ibaret idi. Elwette, saxta telimlerge reddiye bérish kérek we Xuda xizmetkarlirining bezilirige mushu wezipini tapshuridu; hetta bezilerning saxta telim bergüchilerni aldamchiliqtin chiqirip qutquzush xizmitimu bardur. Lékin bundaq éghir wezipini Xuda barliq mömin bendilirining hemmisigila tapshurghan emes; chünki saxta telim bergüchiler xeterlik we hiyliger shexslerdur. Yuhanna Efesusqa kélishtin ilgiri, Pawlusning yardemchisi bolghan Timotiy shu yerde shundaq xizmette bolghanidi («1Tim.» 1:3-4, 4:16, «2Tim.» 2:14-26).